ΔΙΘΥΡΑΜΒΟΣ

Ο ΔΙΘΥΡΑΜΒΟΣ, ονομασία που,σύμφωνα με τους μελετητές, σαν λέξη δεν έχει ετυμολογηθεί ,ήταν το οργιαστικό τραγούδι του θεού,που εισήχθηκε στην Αθήνα από τους λαούς της Θράκης και της Φρυγίας, με θέμα τις μεταμορφώσεις του Διονύσου.Συνοδεύονταν από αυλό.
Ο Αρίωνας ήταν εκείνος που μετέτρεψε το αρχαίο βακχικό τραγούδι, και δίδαξε τον διθύραμβο στην αυλή του Περίανδρου στην Κόρινθο ,ενώ για την τραγωδία ,υπάρχει η άποψη ότι προέκυψε από τους «εξάρχοντας τον διθύραμβον».Οπως και να ‘χει, ο διθύραμβος ακολούθησε παράλληλη εξελικτική πορεία με την τραγωδία.
Η ερμηνεία του διθυράμβου γινόταν από ένα χορό πενήντα ανδρών, η εξελικτική πορεία που ακολούθησε όμως μέχρι τα κλασσικά χρόνια της αρχαιότητας, δεν είναι διαυγής.Ενα σημαντικό σημείο όμως σ’ αυτήν την εξέλιξη, είναι η διεύρυνση του θεματικού του πεδίου, που από τη ζωή και τη λατρεία του Διονύσου, άρχισε να εμπεριέχει ιστορίες ηρώων και ημίθεων από την ιστορία-μυθολογία των αρχαίων.
Από το 508-7, εισάγεται ο διαγωνισμός διθυραμβικού χορού, στα Εν Αστυ Διονύσια. Επρόκειτο για χορό ανδρών και αγοριών, που με τη συνοδεία της μουσικής του αυλού ,χόρευαν ψάλλοντας το λατρευτικό τραγούδι.
Δεν έχουν φτάσει στα χέρια μας παρά υπολείματα της διθυραμβικής παραγωγής. Διθύραμβους για τις γιορτές των Διονυσίων, έγραψαν ,οι Πίνδαρος ,Σιμωνίδης και Βακχυλίδης.
Ο διθύραμβος, που στην εξελιξή του, έχει αρκετά κοινά σημεία με τα χορικά της τραγωδίας, στη μορφή, στην πορεία και ειδικά στο τελευταίο τέταρτο του 5ου αιώνα, θα αλλάξει σε μεγάλο βαθμό, όταν ο αυλίτης που με τη μουσική του συνόδευε την απαγγελία του άσματος, κερδίζει πια τον πρωταγωνιστικό ρόλο, παραμερίζοντας σε δεύτερη θέση το κείμενο.Το ήδη απομακρυσμένο-θεματικά- από τη λατρεία του Διονύσου τραγούδι, στην τελευταία του αυτή μεταβολή, απαλλάσεται εντελώς από τον θρησκευτικό του χαρακτήρα.

ΣΧΟΛΙΟ 1 : ΘΕΜΑΤΙΚΑ “…κάποτε απουσιάζει ολότελα οποιαδήποτε αναφορά σε θεϊκή δράση, σε σημείο που μερικοί χαρακτήρισαν τους διθυράμβους ‘ηρωικές μπαλάντες’..» [Horst-Dieter Blume, εισαγωγή στο αρχαίο θέατρο}