5ος ΑΙΩΝΑΣ - Α

Κατά τον 5ο π.Χ.αιώνα, η νεώτερη αρχαία ελληνική ιστορία, σημαδεύεται από δύο μακροχρόνιους πολέμους.Τον Περσικό και τον Πελοποννησιακό πόλεμο
Οι επεκτατικές βλέψεις της Περσίας,οδηγούν στην εκστρατεία με στόχο την σταδιακή κατάκτηση του Ελλάδικού χώρου, και στην έναρξη του Περσικού Πολέμου.
Το αποτέλεσμα αυτού του ιμπεριαλιστικού σχεδίου, που κόστισε τη ζωή πολλών Ελλήνων και Περσών νέων ανθρώπων, ήταν η νίκη των Ελλήνων και η εκδίωξη των Περσών από τον ελλαδικό χώρο, γεγονός εξαιρετικά σημαντικό για την εξέλιξη του πολίτισμού ολόκληρης της ανθρωπότητας.Στα χρόνια που θα ακολουθήσουν, θα αναπτυχθεί η λαμπρή Κλασσική εποχή της νεώτερης αρχαιοελληνικής ιστορίας, της οποίας τα πολιτισμικά επιτεύγματα θα αποτελέσουν τη βάση δημιουργίας και ανάπτυξης του υπολοίπου κόσμου.
Μετά το 478π.Χ., η Αθηναϊκή Συμμαχία, μετετρέπεται σταδιακά σε Αθηναϊκή ηγεμονία. Η Αθήνα ,ως το 431π.Χ. ακμάζει και εξελίσσεται σε οικονομική δύναμη, ενώ η ακμή της συνδέθηκε με τη διακυβέρνηση του Περικλή.
Το πολίτευμα ήταν δημοκρατικό, ενώ η διακυβέρνηση κατευθύνονταν από την Εκκλησία του Δήμου ,που αποτελούνταν από ελεύθερους πολίτες.Οι κάτοικοι της Αττικής χωρίζονταν σε Αθηναίους πολίτες *1, μέτοικους *2 και δούλους *3.
Κατά τον 5ο π.Χ. αιώνα λοιπόν, η Αθήνα μεταβάλεται σε μεγάλο οικονομικό κέντρο.
Παράλληλα όμως εξελίχθηκε ως το πνευματικό κέντρο του ελληνικού κόσμου.Η εκπαίδευση-προνόμιο μονάχα των ανδρών-, αν και ήταν ιδιωτική, θεωρούνταν τόσο σημαντική που και οι πιο φτωχοί έκαναν το παν για να μορφώσουν τα παιδιά τους.Διδάσκονταν γραφή, ανάγνωση, αριθμητική, και στη συνέχεια τα έργα των μεγάλων ποιητών[κυρίως του Ομήρου].Διδάσκονταν ακόμη μουσική και γυμναστική.Η ρητορική τέχνη διδάσκονταν από τους σοφιστές *4, και ήταν ένα επίπεδο μόρφωσης που μπορούσαν να το παρέχουν στα παιδιά τους μόνο οι πλούσιοι.
Η Λυρική ποίηση συνεχίζει να καλλιεργείται, με σημαντικούς εκπροσώπους ,όπως ο Πίνδαρος, παράλληλα εμφανίζονται οι πρώτοι ιστορικοί συγγραφείς,όπως ο Ηρόδοτος *5 και ο Θουκυδίδης *6, η φιλοσοφία θέτει ως επίκεντρο της σκέψης της τον άνθρωπο,[στα χρόνια αυτά ζει και διδάσκει ο Σωκράτης *7], ενώ εντοπίζεται για πρώτη φορά πλούσια δραματουργική παραγωγή, που ως επί το πλείστον προοριζόταν για να καλύψει τις ανάγκες των δραματικών αγώνων.
Τα δύο,-χαμένα σήμερα-, βιβλία του Αριστοτέλη*8, «Διδασκαλίαι»*9 και «Νίκαι»*10, αποτελούν την πρώτη ολοκληρωμένη συλλογή και καταγραφή του υλικού των παραστάσεων της κλασσικής εποχής, έργα πάνω στα οποία βασίστηκαν και οι δημόσιες λίθινες επιγραφές.

*1 • ΑΘΗΝΑΙΟΙ ΠΟΛΙΤΕΣ Μέχρι το 451π.Χ. όσοι είχαν πατέρα Αθηναίο, και μετά το 451, οσοί είχαν Αθηναίους γονείς.
*2 • ΜΕΤΟΙΚΟΙ Οσοι ελεύθεροι Ελληνες ή ξένοι ήταν εγκατεστημένοι στην Αττική,δεν είχαν πολιτικά δικαιώματα,στρατεύονταν υποχρεωτικά,και πλήρωναν ετήσιο φόρο το μετοίκιο
*3 • ΔΟΥΛΟΙ η φτηνή τους εργασία στήριζε την οικονομία του κράτους, δεν είχαν κανένα δικαίωμα, άνηκαν στον κύριό τους,και χρησιμοποιούνταν απ’ αυτόν σε κάθε είδους εργασία ,αλλά και από το κράτος.
*4 • ΣΟΦΙΣΤΕΣ Σοφοί που έρχονταν στην Αθήνα για να διδάξουν [κυρίως] τη ρητορική τέχνη.
*5 • ΗΡΟΔΟΤΟΣ Αρχαίος Λογογράφος-ιστορικός, από την δωρική πόλη της Μ.Ασίας, Αλικαρνασσό, γεννημένος πρίν από το 480π.Χ.Ο Κικέρωνας τον ονόμασε ,«πατέρα της ιστορίας».
*6 • ΘΟΥΚΥΔΙΔΗΣ Ιστορικός του 5ουπ.Χ. αιώνα, με καταγωγή από τη Θράκη, σύγχρονος του Ηρόδοτου,αλλά νεώτερός του.
*7 • ΣΩΚΡΑΤΗΣ Φιλόσοφος του 5ουπ.Χ.αιώνα, [470π.Χ.].Δεν άφησε γραπτό έργο, οι πληροφορίες αντλούνται από τους μαθητές του Πλάτωνα και Ξενοφών.
*8 • ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ , γεννήθηκε στα Σταγειρα της Χαλκίδας στα 384π.Χ.Ανάμεσα στα έργα του η «Ποιητική» ,έργο που δεν σώθηκε ολόκληρο, από τα τρία βιβλία σώθηκε εκείνο όπου εξετάζεται η τραγωδία και το έπος.Η ανάλυσή του ξεκινά με τον γνωστό ορισμό της τραγωδίας « εστιν ουν τραγωδια μίμησις πράξης σπουδαίας και τελείας μέγεθος εχούσης, ηδυσμένω λόγω χωρίς εκάστω των ειδών εν τοις μορίοις, δρώντων και ού δι’ απαγγελίας , δι’ ελέου και φόβου περαίνουσα την των τοιούτων παθημάτων κάθαρσιν»
*9 • ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΕΣ στο σύγγραμμα αυτό ο Αριστοτέλης έχει συγκεντρώσει το υλικό των κρατικών αρχείων,το σχετικό με τους δραματικούς αγώνες.Στοιχεία αυτών των σημειώσεων, αναφέρονται σε μια επιγραφή του 3π.Χ.αιώνα,που ανακαλύφθηκε νότια της Ακροπόλεως.Στην επιγραφή αυτή, σε μια σειρά από ονόματα και χρονολογίες που ξεκινούν από τους Περσικούς πολέμους, αναφέρει τις τργωδίες και τις κωμωδίες που ανεβάστηκαν στα Διονύσια και τα Λήναια, τα ονόματα, του επώνυμου άρχοντα, των ποιητών, των πρωταγωνιστών και των δραμάτων που ανεβάστηκαν.
*10 • ΝΙΚΕΣ [ΔΙΟΝΥΣΙΑΚΑΙ ΚΑΙ ΛΗΝΑΪΚΑΙ] Το έργο αυτό είχε ως αντικείμενο τις δραματικές νίκες.Δεν έχει σωθεί κανένα απόσπασμα