Τρίτη 19 Απριλίου 2011

Χίρων

Του Φερεκράτη
Γενικές-ιστορικές πληροφορίες: η Κυρα-Μουσική θρηνεί για όσα υποφέρει από τους Νεοτονικούς.

Μεταλλείς

Του Φερεκράτη
Γενικές-ιστορικές πληροφορίες: η ζωή,και πάλι στον Κάτω κόσμο, παρουσιάζεται ευτυχισμένη.Το φανταστικό αυτό ταξίδι κάνει μια Αθηναία,η οποία φθάνει στον Αδη περνώντας μέσα από τις στοές των μεταλλείων του Λαυρίου.Από το έργο αυτό ο Αθηναίος διέσωσε 33 στίχους.

Κραπάταλοι

Του Φερεκράτη
Γενικές-ιστορικές πληροφορίες: στο θέμα παρουσιάζεται ένα ταξίδι στον Κάτω κόσμο.

Αγριοι

Του Φερεκράτη
Γενικές-ιστορικές πληροφορίες:ο χορός των μισανθρώπων αποστρέφεται τον πολιτισμό.Αφού τον εγκαταλείπουν για να ζήσουν με τους άγριους, στη συνέχεια τον νοσταλγούν

ΦΕΡΕΚΡΑΤΗΣ

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ:
Αρχαία Κωμωδία.Κωμικός ποιητής,που πρωτύτερα υπήρξε υποκριτής,και έζησε στα τέλη του 5ου π.Χ. αιώνα.Σύμφωνα με τον Σουίδα,είχε λάβει μέρος στις εκστρατείες του Αλεξάνδρου.
Ο Φερεκράτης στα έργα του έθιξε θέματα που φορούσαν στην κοινωνία της εποχής του ,αλλά και την πολυπόθητη από όλους ειρήνη.Εδωσε ακόμη το όνομά του σε ένα μέτρο ,το «φερεκράτειο», χωρίς όμως να είναι γνωστό εάν εκείνος το δημιούργησε ή απλως το χρησιμοποιούσε.
Από την πλοκή ,καθώς και τους χαρακτήρες των έργων του, θεωρήται πρόδρομος της μέσης και της νέας κωμωδίας. Τα έργα του «Κοριαννώ» , «Πεταλήν» και «Θάλατταν» [χαμένα], έχουν ονόματα από εταίρες.
Αποδίδονται σ’ αυτόν δεκοχτώ τίτλοι έργων, αν και ήδη οι αλεξανδρινοί είχαν αμφιβολίες για κάποιους απ’ αυτούς.
ΕΡΓΑ:[σωζώμενοι τίτλοι]:1.Αγριοι, 2.Θάλατταν , 3.Κραπάταλοι , 4.Κοριαννώ , 5.Μεταλλείς , 6.Πεταλήν, 7.Χίρων.

ΦΙΛΟΞΕΝΟΣ

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ:
Διθυραμβοποιός από τα Κύθηρα,γεννημένος ,σύμφωνα με το Πάριο Μάρμαρο, στα 435/34π.Χ.Παιδί ακόμη, έγινε δούλος στην Σπάρτη, αλλά τον απελευθέρωσε και τον ανέθρεψε κάποιος Αγεσύλος.Υπήρξε μαθητής του Μελανιππίδη.Η ζωή του σύμφωνα με τις διηγήσεις ,υπήρξε έντονα περιπετειώδης,έζησε στην Σπάρτη, στις Συρακούσες, στον Τάραντα, στην Αθήνα και άλλα μέρη.Εκανε περιοδίες διαδίδοντας τους διθυράμβους του.Πέθανε στα 380/79π.Χ.

ΦΙΛΩΝΙΔΗΣ

Αρχαία Κωμωδία.Κωμικός ποιητής, του 5ουπ.Χ.αιώνα,από την Αθήνα.Ασχολούνταν ακόμη με την διεύθυνση του χορού και την σκηνοθεσία.
Ο Σουίδας αναφέρει ως έργα του :Απήνη , Κοθόρνοι , Φιλέταιροι.

ΦΡΥΝΙΧΟΣ

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ:
Ενας από τους αρχαιότερους τραγικούς ποιητές ,γιός του Πολυφράσμονα.Τα θέματα των τραγωδιών του τα ξανασυναντούμε στην μετέπειτα τραγωδία, όπως συμβαίνει με τους τίτλους «Αιγύπτιοι» , «Δαναϊδες», που είναι όμοιοι με τα δύο χαμένα έργα της τριλογίας εκέινης του Αισχύλου απ’ όπου σώζωνται οι «Ικέτιδες».
Ο Φρύνιχος ήταν εκείνος που προσπάθησε να εισαγάγει στα θέματα των έργων του την σύγχρονη ιστορία.Αυτό του κόστισε ένα πρόστιμο χιλίων δραχμών ,για το έργο του «Μιλήτου Άλωσις», καθώς και την απαγόρευση του έργου.Σύμφωνα με πληροφορίες του Ηροδοτου ,όταν οι Αθηναίοι παρακολούθησαν την παράσταση του έργου,ξέσπασαν σε δάκρυα μπροστα στην αναπαράσταση της θλιβερής καταστροφής της Μιλήτου.Η Μίλητος καταστράφηκε στα 494π.Χ. ,όταν οι Ιωνες της Μ.Ασίας ηττήθηκαν από τους Πέρσες.Το έργο του Φρυνίχου πρέπει να παραδόθηκε στα 493-92,αναβιώνοντας στην μνήμη των Αθηναίων ένα τόσο πρόσφατο καταστροφικό γεγονός ,για το οποίο είχαν κι οι ίδιοι τις ευθύνες τους,πράγμα που τους λύπησε αλλά συνάμα τους ενόχλησε.
Μια μαρτυρία από τον Βίο του Θεμιστοκλή, αναφέρει μια νίκη του Φρυνίχου στα 476π.Χ., όπου χορηγός ήταν ο Θεμιστοκλής και η τραγωδία ,πιθανότατα ,οι «Φοίνισσες»,έργο που παρουσίασε μετά τις νίκες των Ελλήνων στο Μαραθώνα και την Σαλαμίνα.Αργότερα ο Αισχύλος θα χρησιμοποιήσει το ίδιο θέμα στους «Πέρσες».
Σύμφωνα με τον Σουίδα ,πρώτος ο Φρύνιχος εισήγαγε τους γυναικείους χαρακτήρες και το τετράμετρο. Εκτός από την νίκη του 476 που αναφέρεται στον Βίο του θεμιστοκλή του Πλουτάρχου,το λεξικό σούδα μιλά για ακόμη μια νίκη του ,πίθανότατα η πρώτη του , στην 67η Ολυμπιάδα [511-508].

ΕΡΓΑ:[σωζώμενοι τίτλοι]:Αιγύπτιοι , Ακταίων , Αλκηστις , Ανταίος ή Λίβυες , Πέρσαι ή Δικαιοι ή Σύνθωκοι

Μούσες

Του Φρύνιχου
Γενικές-ιστορικές πληροφορίες:με αφορμή τον θάνατο του Σοφοκλή και του Ευριπίδη, γίνεται κι εδώ,όπως και στους Βατράχους του Αριστοφάνη, μια αξιολόγηση των μεγάλων τραγικών.

Μονότροπος

Του Φρύνιχου
Γενικές-ιστορικές πληροφορίες:Ο ήρωας του έργου είναι ο Μονόχνωτος, ένας παράξενος, δυστυχής, μισάνθρωπος, ένα θέμα που χρησιμοποίησαν πολλοί.

ΦΡΥΝΙΧΟΣ

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ:
Αρχαία Κωμωδία.Κωμικός ποιητής, στα 414π.Χ.,διαγωνίστηκε με τον Αριστοφάνη και ήρθε τρίτος.με το έργο Μονότροπος, ενώ ο Αριστοφάνης με τους Ορνιθες.Στα Ληναια του 405π.Χ.,πήρε τη δεύτερη νίκη με τις Μούσες του.
Ο Σουίδας αναφέρει έντεκα τίτλους του.

ΕΡΓΑ: Μονότροπος, Μούσες

ΧΙΩΝΙΔΗΣ

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ:
Αρχαία Κωμωδία.Κωμικός ποιητής, αρχαιότερος από τον Μάγνητα.Υπήρξε νικήτής στον πρώτο διαγωνισμό κωμωδίας στα Διονύσια του 487π.Χ.

ΧΟΙΡΙΛΟΣ

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ:
Τραγικός ποιητής από την Αθήνα.Εμφανίζεται πρώτη φορά σε δραματικό αγώνα στα 523π.Χ.Ο Σουίδας αναφέρει πως στα 468π.Χ. διαγωνίστηκε με τον Σοφοκλή, πως έγραψε 160 δράματα και είχε δεκατρείς νίκες.
Η μοναδική γνωστη του τραγωδία, είναι η Αλόπη.

Σάββατο 16 Απριλίου 2011

4ος ΑΙΩΝΑΣ-ΜΕΡΟΣ Α

Ο Πελοποννησιακός πόλεμος ,που διήρκησε συνολικά 27 χρόνια, και τερματίστηκε στα 404π.Χ., σήμανε την έναρξη της ταραγμένης εποχής του 4ου αιώνα.
Ανάμεσα στις ολιγαρχικές κυβερνήσεις που επέβαλαν οι Σπαρτιάτες στις ελληνικές πόλεις, ήταν κι εκείνη των Τριάκοντα Τυρράνων της Αθήνας.
Η Αθήνα αποκαθιστά την δημοκρατία το 403π.Χ., όχι όμως και το παλιό της μεγαλείο.Η Σπάρτη εν τω μεταξύ ,με την βοήθεια που παρέχει στον Κύρο εναντίον του Αρταξέρξη, δημιουργεί ρήξη στις φιλικές της σχέσεις με τους Πέρσες, οι οποίοι δημιουργούν αντισπαρτιατικό συνασπισμό ,με την Αθήνα ,την Κόρινθο, τη Θήβα και άλλες δυσαρεστημένες πόλεις.Το αποτέλεσμα ήταν να ξεκινήσει ένας καινούριος εμφύλιος πόλεμος ,ο Κορινθιακός.
Το αποτέλεσμα αυτής της εμφύλιας αναταραχής ήταν η παρακμή όλων των πόλεων, σε κάθε τομέα, οικονομία ,εμπόριο ,κοινωνία, ενώ μεγάλωσε το χάσμα μεταξύ πλουσίων και φτωχών.
Η ρητορική τέχνη ανθεί κατά τον 4οπ.Χ.αιώνα , με εκπροσώπους τον Λυσία*1 ,τον Ισοκράτη*2 και τον Δημοσθένη*3, ενώ κύριος εκπρόσωπος της ιστοριογραφίας είναι ο Ξενοφώντας*4 [Κύρου Ανάβασις, Ελληνικά].Στη φιλοσοφία κυριαρχούν ο Πλάτωνας*5 και ο Αριστοτέλης*6.

Κατά τον 4οπ.Χ αιώνα, σε μια εποχή οπου η τραγωδία του 5ου αιώνα,ήδη θεωρείται κλασσική, η δραματική ποίηση εξαπλώνεται σημαντικά.
Τα παλιά και δοκιμασμένα θέματα επαναλαμβάνονται συχνά, όπως στην περίπτωση του Μέλητου, που γράφει μια Οιδιπόδεια τριλογία, καθώς και στην Ανδρομάχη, τον Μελέαγρο και τον Φιλοκτήτη του Αντιφώντα.
Στην τραγωδία η πλοκή γίνεται πιο περιπετειώδης, ενώ στρέφεται σε μια ρομαντικότερη αισθητική, στην «τραγικοκωμωδία».
Όσον αφορά στο «Ρήσο», υπάρχουν αρκετές αμφιβολίες για την απόδοσή του στον Ευριπίδη,λόγω των αδυναμιών του έργου.
Η ρητορική επίδραση γίνεται κυρίαρχη στην τραγωδία Η ενότητα της τραγωδίας*7 του 5ου αιώνα αρχίζει να διασπάται και να χάνεται. Ο Αριστοτέλης αναφέρει ότι κολλούσαν οποιοδήποτε χορικό σε οποιοδήποτε έργο, ενώ λέγοντας ότι στον καιρό του «μείζον δύναται νυν των ποιητών οι υποκριταί», δείχνει ένα άλλο χαρακτηριστικό σημείο της εποχής, όπου η θέση των ηθοποιών αλλά και των σκηνοθετών κερδίζει έδαφος και υπερτιμάται, προσδίδοντας ακόμη μια φορά την παρακμή της μετακλασσικής τραγωδίας.
Από την τραγική δραματουργική παραγωγή του 4ου αιώνα, τίποτα δεν έφτασε στα χέρια μας, ενώ υπάρχουν μαρτυρίες για μεγάλη παραγωγή, όπως ότι ο Καρκίνος έγραψε 160 τραγωδίες, ο Αστυδάμαντας 240 κ.τ.λ.
Στο σατυρικό δράμα είναι γνωστό το έργο κάποιου Πύθωνα «Αγήν».

4ος ΑΙΩΝΑΣ-ΜΕΡΟΣ Β

Ο αριθμός των έργων*8 στη Μέση κωμωδία,- της οποίας τα όρια είναι ρευστά, [400π.Χ.-320π.Χ.]-, ανάγεται περίπου στα 1000, από τα οποία ένα μεγάλο μέρος αποδίδεται στον Αντιφάνη ,που ζει και γράφει ως και το δεύτερο μισό του 4ουπ.Χ.αιώνα,με αριθμό έργων 280 ή 365 ,και τον Αλέξη από τους Θούριους,με περίπου 245 έργα, δύο από τους παραγωγικότερους συγγραφείς της περιόδου.
Τα στοιχεία που υπάρχουν για τη Μέση Κωμωδία, δεν είναι αρκετά για να δώσουν μια ολοκληρωμένη εικόνα της δομής των έργων,αλλά μονάχα να κατανοήσουμε κάποια βασικά χαρακτηριστικά, και να διακρίνουμε τη μετάβαση από την Αρχαία στη Νέα κωμωδία.Αποτελεί ένα μεικτό αλλά και μεταβατικό στάδιο.
Μοναδικός εκπρόσωπος στις μέρες μας είναι, και στη Μέση κωμωδία ο Αριστοφάνης,με τα έργα του «Πλούτος» και «Εκκλησιάζουσες» που χαρακτηρίζονται από τη μεταβατική τεχνοτροπία της εποχής.
Κωμωδίες γράφουν και οι γιοί του Αριστοφάνη, Αραρώς, Νικόστρατος και Φιλέταιρος.Ο Αλεξανδρίδης από την Κάμειρο της Ρόδου, που δρά ως την αρχή του δεύτερου μισού του 4ου αιώνα, κι έχει την πρώτη του νίκη στα 367π.Χ., εμφανίζεται με 65 έργα.

Μπορεί η Μέση Κωμωδία να μην χαρακτηρίζεται πια πολιτική, αλλά και πάλι δεν λείπουν τα παραδείγματα εκείνα των έργων που εκτοξεύουν επιθέσεις εναντίον πολιτικών προσώπων. Ο «Διονύσιος» του Εύβουλου αλλά και ο Εφιππος στους «Ομοίους» του στοχεύουν στον Σικελιώτη τύρρανο.
Αλλά και οι φιλόσοφοι παίρνουν θέση «στόχου» στη Μέση Κωμωδία, όπως οι οπαδοί του Πυθαγόρα και του Πλάτωνα, αλλά συνεχίζονται και οι προσωπικές επιθέσεις εναντίον κάποιων πολιτών.
Ενα άλλο σημείο ,αρκετά σημαντικό, της Μέσης κωμωδίας είναι η διακωμώδηση των μύθων, πράγμα που όμως ήταν ήδη αναγνωρίσιμο από τα όψιμα χρόνια της Αρχαίας Κωμωδίας. Η κωμωδοτραγωδία παρωδούσε γνωστές τραγωδίες,με παραδείγματα σαν, τον Οδυσσέα να υφαίνει στον αργαλειό αντί για την Πηνελόπη.Η διακωμώδηση χάνει έδαφος από τα μέσα του αιώνα και μετά.
Στον πρόλογο της ποίησης του, ο Αντιφάνης , παραπονιέται για τη δυσκολία της κωμωδίας σε σχέση με την τραγωδία, γιατί όπως λέει σχετικά, στην τραγωδία είναι αρκετό ένα μυθικό όνομα για να ξεδιπλωθεί η ιστορία, ενω στην κωμωδία πρέπει κανείς να επινοήσει από μόνος του σχεδόν τα πάντα.
Η γλώσσα γίνεται πιο κόσμια σε σχέση με την Αρχαία κωμωδία, ενώ τα χορικά αποσπούνται από το σύνολο του έργου.
Ενα άλλο θέμα που εισέρχεται στην κωμωδία δυναμικά είναι το ερωτικό, όπως στις «Στεφανοπώλιδες» του Εύβουλου.
Πολύ σημαντικό σημείο είναι, ότι στη Μέση Ελληνική Κωμωδία, συναντούμε την εταίρα, τον προαγωγό[πορνοβοσκός του Εύβουλου], τον ερωτευμένο νέο αλλά και τον καυχησιάρη όπως πρωτοπαρουσιάζεται στους «Αχαρνείς» του Αριστοφάνη, ή τον δούλο [Πλούτος, Αριστοφάνη]
Από την περίοδο αυτή της Μέσης Κωμωδίας, υπάρχουν σοβαρές πιθανότητες, να προέρχονται κάποια από τα πρότυπα των μετέπειτα ρωμαϊκών κωμωδιών, όπως έχουν γίνει μελέτες για τα Πέρσης[Persa] , Μεναίχμους [Menacchmi] και Αμφυτρίωνας [Amphitruo] του Πλαύτου*9.

Παράλληλα μέσα σ’ αυτόν τον αιώνα αναπτύσσεται το Μακεδονικό κράτος, ενώ στην Αθήνα, δημιουργούνται δύο παρατάξεις, η αντιμακεδονική και η φιλομακεδονική.

Παρασκευή 8 Απριλίου 2011

ΡΙΝΘΩΝ Ο ΣΥΡΑΚΟΥΣΙΟΣ

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ:
Ποιητής του 4ουπ.Χ.αιώνα, από τις Συρακούσες, ο οποίος με βάση τους Φλύακες, την ελληνική φάρσα της κάτω Ιταλίας της εποχής, δημιούργησε την Ιλαροτραγωδία, που το περιεχόμενό της κινήται μεταξύ σοβαρού και γελοίου, με θέμα την διακωμώδηση των μύθων, ενώ οι ηθοποιοί, εμφανίζονταν με πληθωρική εμφάνιση και φαλλούς.
Πρέπει να έγραψε περίπου τριάνταοχτώ έργα, απ’ τα οποία σώζωνται οι εξής τίτλοι: 1.Αμφιτρύων , 2.Ευνοβάται , 3.Ηρακλής , 4.Ιφιγένεια εν Αυλίδι , 5.Ιφιγένεια εν Ταύροις , 6.Μήδεια , 7.Ορέστης , 8.Τήλεφος.

ΠΛΑΤΩΝΑΣ ο κωμωδιογράφος

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ:
Αρχαία-Μέση Κωμωδία.Κωμικός ποιητής σχεδόν σύγχρονος με τον Αριστοφάνη. Δημιουργός πολιτικών κωμωδιών ,έζησε την εποχή του Πελοποννησιακού πολέμου.Στους τίτλους των έργων του συναντούμε πρώτη φορά τα ονόματα των πολιτικών προσώπων που χτυπούσε, όπως «Υπέρβολος» , «Πείσανδρος» , «Κλεοφώντας».Παράλληλα αναφερθηκε και στη γενικότερη ελληνική πολιτική,όπως στο έργο «Ελλάς» ή Νήσοι.
Το λεξικό Σούδα αναφέρει τριάντα τίτλους έργων του,όπου εμπεριέχονται και αρκετά νόθα.

ΕΡΓΑ:[σωζώμενοι τίτλοι]:1.Αδωνις , 2.Δαίδαλος , 3.Κλεοφώντας , 4.Μέτοικοι , 5.Μύρμηκες , 6.Μααμμάκυνθος , 7.Μενέλεως , 8.Νίκαι , 9.Νυξ Μακρά , 10.Ποιητής , 11.Πείσανδρος , 12.Υπέρβολος , 13.Φάων.
Φάων,ο πόθος των γυναικών για τον αφροδισιακό δαίμονα.Το έργο ανέβηκε στα 391π.Χ.
Από τον Αθηναίο αναφέρονται ως έργα του και τα Ανδροφόνος , Πανηγυρισταί , Συνεξαπατών και άλλα.

ΞΕΝΑΡΧΟΣ

Μέση Κωμωδία.Κωμικός ποιητής, που έζησε στα χρόνια του Μ.Αλεξάνδρου.Η ακμή του τοποθετήται στα 350π.Χ.
Σώζωνται οχτώ τίτλοι έργων του και μερικά αποσπάσματα που έχει δημοσιεύσει ο Meineke.

ΝΙΚΟΧΑΡΗΣ

Μέση κωμωδία.Κωμικός ποιητής, Αθηναίος ,γεννημένος στα 420π.Χ., γιός του κωμικού Φιλωνίδη.Πέθανε στα 354π.Χ.
Στα 388π.Χ., διαγωνίστηκε με τον Αριστοφάνη και τον Νικοφώντα, με το έργο Λάκωνες, ενώ οι άλλοι δύο πήραν μέρος με τα «Πλούτος» και «Αδωνις» αντίστοιχα.
Εγραψε πάνω από πενήντα κωμωδίες.Σώθηκαν ελάχιστα αποσπάσματα και οι τίτλοι: 1.Αγαμέμνων , 2.Αμυμόνη , 3.Γαλάτεια , 4.Ηρακλής Γάμων , 5.Ηρακλής Χορηγός , 6.Κένταυροι , 7.Κρήτες , 8.Λήμνιαι , 9.Πέλοψ.

ΝΙΚΟΣΤΡΑΤΟΣ

Μέση Κωμωδία.Κωμικός ποιητής, που φέρεται σαν τρίτος γιός του Αριστοφάνη. Από το έργο του έχουν σωθεί τριάνταοχτώ αποσπάσματα, ενώ κάποιες απ’ τις κωμωδίες του αποδίδονται στον Φιλέταιρο.

ΕΡΓΑ:[σωζώμενοι τίτλοι]:1.Αβρα , 2.Άντυλλος , 3.Βασιλείς , 4.Διάβολος , 5.Εκάτη , 6.Ησίοδος , 7.Ιεροφάντης , 8.Κλίνη , 9.Λάκωνες , 10.Μάγειρος , 11.Οινοπίων , 12.Πάνδροσος , 13.Πατριώται , 14.Πλούτος , 15.Ρήτωρ , 16.Τοκιστής , 17.Ψευδοστιγματίας.

ΝΑΥΣΙΚΡΑΤΗΣ

Μέση κωμωδία.Κωμικός ποιητής.Σώθηκαν ελάχιστα αποσπάσματα, δώδεκα στίχοι από τον Ναύκληρο και τρεις από την Περσίδα.

ΜΝΗΣΙΜΑΧΟΣ

Μέση Κωμωδία.Κωμικός ποιητής, για τον οποίο ο Αθηναίος αναφέρει τα εξής έργα:
1.Βούσιρις , 2.Δύσκολος , 3.Ιππότροφος , 4.Φίλιππος.
Από τον Φίλιππο έχει σωθεί ένα απόσπασμα όπου οι Μακεδόνες παρουσιάζονται σαν φοβεροί σιδηροφάγοι.

ΛΥΣΙΑΔΗΣ

Μέση Κωμωδία.Κωμικός ποιητής που έζησε στα μέσα του 4ουπ.Χ.αιώνα.Αναφέρεται μία δραματική του νίκη.

ΛΥΚΟΦΡΟΝΙΔΗΣ

Ποιητής διθυράμβων του 4ουπ.Χ.αιώνα, για τον οποίο δεν υπάρχει καμία πληροφορία, εκτός από οχτώ στίχους δύο ποιημάτων του, που σώζει ο Αθηναίος [XIII 564a ,XV 670e].

ΚΡΩΒΥΛΟΣ

Μέση και Νέα Κωμωδία.Κωμικός ποιητής, σύγχρονος του Υπερείδη[389-322π.Χ.]. Ο Αθηναίος αναφέρει τις κωμωδίες του:1.Απαγχομένος , 2.Απολείπουσα ή Απολιπούσα , 3.Ψευδυποβολιμαίος.

ΚΡΑΤΙΝΟΣ Ο ΝΕΩΤΕΡΟΣ

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ:
Μέση κωμωδία.Κωμικός ποιητής που έζησε στο πρώτο μισό του 4ουπ.Χ. αιώνα.Από τα αποσπάσματα των έργων του, διαφαίνεται η διακωμώδηση των μύθων.Τα αποσπάσματα –συλλογή Meineke.

ΕΡΓΑ:[σωζώμενοι τίτλοι]:1.Γίγαντες , 2.Τιτάνες , 3.Ομφάλη.κ.α.

ΚΛΕΟΦΩΝ

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ:
Τραγικός ποιητής, Αθηναίος ,του 4ουπ.Χ.αιώνα.Στα έργα του αποτύπωνε με ρεαλισμό την καθημερινή ζωή, με απλή και λιτή γλωσσα.Εγραψε ακόμη και ποιήματα, τα οποία ο Αριστοτέλης θεωρεί πως βρίσκονται ανάμεσα στην παρωδία και το ηρωικό έπος.
Πρέπει να έγραψε δώδεκα δράματα , απ’ τα οποία ο Σουίδας αναφέρει τα δέκα.

ΕΡΓΑ:[σωζώμενοι τίτλοι]:1.Ακτέων , 2.Αμφιάραος , 3.Αχιλλεύς , 4.Βάκχαι , 5.Δεξαμενός , 6.Εριγόνη , 7.Θυέστης , 8.Λεύκιππος , 9.Πέρσις , 10.Τήλεφος.

ΚΑΡΚΙΝΟΣ

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ:
Τραγικός ποιητής, γεννημένος πιθανότατα περι τα 420π.Χ., γιός του Ξενοκλή.Ο παππούς του , επίσης ποιητής Καρκίνος, μνημονεύονταν συχνά από τον Αριστοφάνη, σαν πατέρας που δίδαξε στα τέκνα του την τέχνη της όρχησης.
Ο Σουίδας αναφέρει πως ο Καρκίνος άκμασε γύρω στην εκατοστή Ολυμπιάδα[380π.Χ.], κι ότι παρουσίασε 160 έργα.
Τον Καρκίνο μνημονεύει πολλές φορές ο Αριστοτέλης στην Ρητορική του, ενώ στην Ποιητική μιλά για ένα σφάλμα του που είχε σαν αποτέλεσμα την αποδοκιμασία του κοινού.
Μια νίκη του αναφέρεται σε μια αττική επιγραφη.
Από τα έργα του σώθηκα έντεκα τίτλοι και ελάχιστα αποσπάσματα [συλλογή Meineke]

ΕΡΓΑ:[σωζώμενοι τίτλοι]:1.Αερόπη , 2.Αίας , 3.Αλόπη , 4.Αμφιάραος , 5.Αχιλλεύς , 6.Θυέστης , 7.Μήδεια , 8.Οιδίπους , 9.Ορέστης , 10.Σεμέλη , 11.Τηρεύς.

ΚΑΝΘΑΡΟΣ

Αρχαία και Μέση Κωμωδία.Κωμικός ποιητής , που η ακμή του τοποθετήται στο δεύτερο μισό του 5ουπ.Χ.αιώνα.Από το έργο του σώζωνται μερικοί τίτλοι: 1.Αηδόνες , 2.Μηδεια , 3.Μύρμηκες , 4.Συμμαχία , 5.Τηρεύς.
Η «Συμμαχία» πρέπει να ανήκει στην Αρχαία Κωμωδία.

ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ

Μέση Κωμωδία.Κωμικός ποιητής του 4ουπ.Χ.αιώνα, που αναφέρεται από τον Αθηναίο.

ΘΕΟΦΙΛΟΣ

Μέση κωμωδία.Αναφέρεται μια νίκη του στα 330π.Χ.Στα έργα του παρωδούσε μυθολογικά θέματα.Ακόμη έγραψε κωμωδίες με θέματα από την καθημερινή ζωή.

ΘΕΟΠΟΜΠΟΣ

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ:
Αρχαία και Μέση Κωμωδία.Κωμικός ποιητής, του οποίου η ακμή τοποθετήται στα 390π.Χ.Εγραψε περί τα 24 έργα, από τα οποία σώζωνται μόνο κάποια αποσπάσματα.

ΕΡΓΑ:[σωζώμενοι τίτλοι]:1.Αδμητος , 2.Ειρήνη , 3.Θησέας , 4.Πανταλέων , 5.Πηνελόπη.

ΗΝΙΟΧΟΣ Ο ΑΘΗΝΑΙΟΣ

Μέση Κωμωδία.Κωμικός ποιητής, που έζησε στα 350π.Χ. περίπου.Από τον Σουίδα σώζωνται μονάχα οι τίτλοι: 1.Γοργόνες , 2.Δις Εξαπατώμενος , 3.Επίκληρος , 4.Θωρύκιον , 5.Πολύευκτος , 6.Πολυπράγμων , 7.Τροχίλος , 8.Φιλέταιρος.

ΕΦΙΠΠΟΣ

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ:
Μέση Κωμωδία.Αθηναίος κωμικός ποιητής του 4ουπ.Χ.αιώνα.Στα 336π.Χ. παρουσίασε το έργο του Αρτεμις, ενώ με τους Ομοίους του ,επιτήθεται στον τύρρανο της Σικελίας Διονύσιο.Σώζωνται μόνο κάποιοι τίτλοι και λίγα αποσπάσματα.

ΕΡΓΑ:[σωζώμενοι τίτλοι]:1.Αρτεμις , 2.Βούσιρις , 3.Γηρυόνης , 4.Εμβολή , 5.Εφηβοι , 6.Κίρκη , 7.Κύδων , 8.Οβελιαφόροι , 9.Πελαστής , 10.Σαπφώ , 11.Φιλύρα.

ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ,ο νεώτερος

Πρόκειται για τον γιό ή τον ανηψιό του Ευριπίδη, σύμφωνα με τον Σουίδα.Ανέβασε τρία έργα που αποδίδονται στον Ευριπίδη, μετά τον θάνατό του, τα :Ιφιγένεια εν Αυλίδι , Βάκχαι , Αλκμαίων, με τα οποία κέρδισε την πέμπτη νίκη.

ΕΥΒΟΥΛΟΣ

Μέση Κωμωδία.Η ακμή του τοποθετήται στα 375π.Χ. Στην κωμωδία του Διονύσιος, η επίθεση στοχεύει στον τύρρανο της Σικελίας.

ΕΡΙΦΟΣ

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ:
Μέση Κωμωδία.Από το έργο του σώζωνται τριάντα συνολικά τίτλοι, από εφτά αποσπάσματα που έσωσε ο Αθηναίος.Τα αποσπάσματα αυτά είναι από τις τρείς μοναδικές κωμωδίες που σώθηκαν οι τίτλοι τους: Αίολος , Μελίβοια , Πελτασταί.
Για την κωμωδία Μελίβοια, κατηγορήται από τον Αθηναίο, πως έχει λογοκλέψει από τον Αντιφάνη «τα ιαμβεία προθείς ως ίδια του Αντιφάνους».

ΔΑΜΟΞΕΝΟΣ

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ:
Κωμικός ποιητής .Εζησε στα τέλη του 4ουπ.Χ.αιώνα, και ενώ λέγεται πως η δραματουργική του παραγωγή ήταν πλούσια, στα χέρια μας έφτασαν μόνο τρία αποσπάσματα από τον Σύντροφο, το Αυτόν Πενθών και μία τρίτη κωμωδία , αγνώστου τίτλου.Τα αποσπάσματα διέσωσε ο Αθηναίος.

ΑΣΤΥΔΑΜΑΝΤΑΣ

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ:
Τραγικός ποιητής, Αθηναίος, του 4ου αιώνα, γιός του Αστυδάμαντα και εγγονός του Μόρσιμου.Υπήρξε μαθητής του Ισοκράτη.Νίκες του αναφέρονται στις χρονολογίες, 347, 341 και 340π.Χ., όπου στην τελευταία στήθηκε και ο αδριάντας του στο θέατρο του Διονύσου.Στους στίχους που θα αναγράφονταν στην προτομή του,μιλούσε για την λύπη του που δεν αναμετρήθηκε με τους μεγάλους τραγικούς της κλασσικής εποχής.Από τα έργα του έχουν σωθεί κάποια αποσπάσματα.

ΕΡΓΑ:[σωζώμενοι τίτλοι]:1.Αίας Μενώμενος , 2.Αλκμήνη , 3.Βελλερεφόντης , 4.Επίγονοι , 5.Ηρακλής Σατυρικός , 6.Παλαμήδης , 7.Τυρώ , 8.Φοίνηξ.

ΑΣΤΥΔΑΜΑΝΤΑΣ

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ:
Τραγικός ποιητής,Αθηναίος, του 4ουπ.Χ.αιώνα.Ο πατέρας του Μόρσιμος και ο παππούς του Φιλοκλής ,ήταν επίσης τραγικοί ποιητές, ενώ ήταν συγγενής και με τον Αισχύλο.
Ο Σουίδας μιλά για 240 τραγωδίες και 15 νίκες, ενώ η πρώτη του παράσταση έγινε στα 397π.Χ.Πέθανε εξήντα ετών.

ΑΡΑΡΩΣ [άραρος]

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ:
Μέση κωμωδία.Γιός του Αριστοφάνη ,κωμικός ποιητής κι ο ίδιος.Παρουσίασε τις δύο τελευταίες κωμωδίες του Αριστοφάνη, «Κώκαλος» και «Αιολοσίκων»
Παρουσιαστηκε με δικά του έργα από το 375π.Χ.

ΕΡΓΑ:[σωζώμενοι τίτλοι]:1.Αδωνις , 2.Καινεύς , 3.Καμπυλίων , 4.Παρθενιδικός , 5.Πανός γόναι , 6.Υμέναιος.

ΑΝΤΙΦΑΝΗΣ

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ:
Μέση Κωμωδία.Κωμικός ποιητής , έζησε προς το τέλος του 4ου αιώνα π.Χ.Το συγγραφικό του έργο έφτασε ως και το δεύτερο μισό του 4ουπ.Χ. αιώνα
Σύμφωνα με τον Σουίδα, έγραψε 280 ή 365 έργα, απ΄τα οποία γνωρίζουμε 134 τίτλους.
Νίκησε 13 φορές στους αγώνες.
Στον πρόλογο της «Ποίησης» , μιλάει για το πόσο πιο δύσκολο είναι να γράψει κανείς κωμωδία απ’ ότι τραγωδία.Γιατί στην κωμωδία πρέπει να επινοήσει τα πάντα ,ονόματα ,πλοκή, ενώ στην τραγωδία αρκεί ένα μυθικό πρόσωπο για να ξεδιπλωθει μια ολόκληρη ιστορία.

ΑΝΑΞΙΛΑΣ [ΑΝΑΞΙΛΑΟΣ]

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ:
Μέση Κωμωδία.Πιθανότατα Δωρικής καταγωγής ,σύγχρονος με τον Δημοσθένη και τον Πλάτωνα.
Το θέμα στα έργα του προέρχεται από τη μυθολογία ή από την σύγχρονή του εποχή.
Σωζωνται αρκετοί τίτλοι έργων του.

ΕΡΓΑ:[σωζώμενοι τίτλοι]:1.Αγροίκος , 2.Αυλίτης , 3.Βοτρυλίων , 4.Γλαύκος , 5.Ευανδρεία , 6.Καλυψώ , 7.Κίρκη , 8.Λυροποιός , 9.Μάγειροι , 10.Μονότροπος , 11.Νεοττίς , 12.Νηρεύς , 13.Ορνιθοκόμος , 14.Πλούσιοι , 15.Πορνοβοσκός , 16.Υάκυνθος., 17.Χάριτες , 18.Χρυσοχόος , 19.Ωραι.

ΑΝΑΞΑΝΔΡΙΔΗΣ

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ:
Μέση Κωμωδία.Εζησε κατά τον 4ο αιώνα π.Χ. και ήταν γιός του Ανάξανδρου, από την Κάμειρο.Εζησε και διέπρεψε στην Αθήνα.Στα 348π.Χ. έλαβε μέρος στους ποιητικούς αγώνες του Φιλλίπου για τον εορτασμό της άλωσης της Ολύνθου.
Σώζωνται ελάχιστα αποσπάσματα από τα έργα του. Ο Αναξανδρίδης και ο προγενέστερός του Αριστοφάνης ,είναι οι πρώτοι που εισήγαγαν στην κωμωδία, θέματα από την καθημερινή ζωή και τις συζυγικές σχέσεις.
Στα 367π.Χ. νίκησε στα Διονύσια στην Αθήνα.Σύμφωνα με τον Σουίδα ,νίκησε 10 φορές και έγραψε συνολικά 65 έργα.
Λέγεται ότι οι «Αιχμάλωτοι» του Πλαύτου ,είναι απομίμηση κάποιας κωμωδίας του Αναξανδρίδη με παρόμοιο θέμα.
Μια πληροφορία παρμένη από το βιβλίο «Περι Κωμωδίας» του Χαμαιλέοντα από την Ηράκλεια, μας δίνει ο Αθήναιος σχετικά με τον Αναξανδρίδη. ‘Ηταν χαρακτήρας στενάχωρος και γιαυτό συνήθιζε όταν δε νικούσε ,να δίνει τις κωμωδίες του ,χαρτί για περιτύλιγμα στην αγορά ,εκεί που πουλούσαν λιβάνι για τις θυσίες.’ Κατ’ αυτό τον τρόπο κατάστρεψε πολλά από τα έργα του.
ΕΡΓΑ:[σωζώμενοι τίτλοι]: 1.Αγροίκοι , 2.Αγχίσης , 3.Αισχρά , 4.Αντέρως , 5.Γεροντομανία , 6.Ηρακλεύς , 7.Θησαυρός , 8.Κέρκιος , 9.Κυνηγεται , 10.Λυκούργος , 11.Μελίλωτος, 12.Νηρεύς , 13.Νηρηίδες , 14.Οδυσσεύς , 15.Οπλομάχος , 16.Πάνδαρος , 17.Πόλεις , 18.Πρωτεσίλαος , 19.Σαμία , 20.Σατυρίας , 21.Τηρεύς , 22.Ύβρις , 23.Φαρμακόμαντις , 24.Φιαληφόρος .

ΑΜΦΙΣ [ΑΜΦΙΑΣ]

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ:
Αθηναίος κωμικός ποιητής, σύγχρονος του Πλάτωνα.Ανήκει στη Μέση Αττική κωμωδία.Εχουν σωθεί οι τίτλοι 25 έργων του.Αποσπάσματα δε έχουν σωθεί από τις κωμωδίες: -«Γυναικοκρατία» , -«Κουρίς» , -«Λεύκας».Στα αποσπάσματα των έργων του διακρίνει κανείς τους εύστοχους ,πνευματώδεις διαλόγους καθώς και την δραματουργική ικανότητα του Αμφία.Τα θέματα που διαπραγματεύεται στα έργα του είναι, είτε από τη μυθολογία, είτε από την καθημερινή ζωή της εποχής, ή ακόμη η μουσική του καιρού του και η αναφορά σε διάφορους τύπους [Κυβευταί , Πλάνος , Φιλάδελφος, Φιλέταιρος]..Το Θέμα της «Γυναικοκρατίας» ,είναι παρόμοιο με εκείνο της «Λυσιστράτης» του Αριστοφάνη.

ΕΡΓΑ:[σωζώμενοι τίτλοι]: 1.Αθάμας , 2.Ακκώ[;] , 3.Αλείπτρια , 4.Αλκμέων , 5.Αμπελουργός , 6.Βαλανείον , 7.Γυναικοκρατία , 8.Δακτύλιος , 9.Διθύραμβος , 10.Επτά επί Θήβας , 11.Έριθοι , 12.Ιάλεμος , 13.Καλλιστώ , 14.Κονιατής , 15.Κουρίς , 16.Κυβευταί , 17.Λευκάς , 18.Οδυσσεύς , 19.Οπώρα , 20.Ουρανός[;] , 21.Παν , 22.Πλάνος , 23.Σαπφώ , 24.Φιλάδελφος , 25.Φιλέταιρος .

ΑΛΚΑΙΟΣ

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ:
Αθηναίος κωμωδιογράφος.Καταγόταν από την Μυτιλήνη , και στη συνέχεια έγινε αθηναίος πολίτης. Γιος του Μίκκου. Εχουν σωθεί ελάχιστα αποσπάσματα από τα έργα του, και οχτώ τίτλοι: Στα 388 π.Χ. παρουσίασε το έργο «Πασιφάη», έχοντας ανταγωνιστή τον Αριστοφάνη με τον «Πλούτο».

ΕΡΓΑ:[σωζώμενοι τίτλοι]:1.Αι αδελφαί μοιχευόμεναι , 2.Γανυμήδης , 3.Ενδυμίων , 4.Ιερός γάμος , 5.Καλλιστώ» , 6.Κωμωδοτραγωδία , 7.Παλαίστρα , 8.Πασιφάη.

ΑΛΕΞΗΣ

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ:
Ενας από τους δύο παραγωγικότερους συγγραφείς της Μέσης κωμωδίας.Γεννήθηκε στα 392π.Χ. στους Θούριους της Μεγάλης Ελλάδας.Αφότου πολιτογραφήθηκε αθηναίος,έζησε στην Αθήνα όπου και πέθανε.Σύμφωνα με τον Σουίδα έγραψε 245 έργα.Η ίδια πηγή αναφέρει πως ήταν θείος του Μένανδρου,και πως ο γιός του Στέφανος ήταν επίσης κωμικός ποιητής.
Στα έργα του πραγματεύτηκε θέματα από την καθημερινή ζωή,δημιουργώντας τύπους όπως ο παράσιτος ,ο καυχησιάρης ,ο πονηρός δούλος ,η εταίρα κ.α.Μάλιστα ο Αλέξης δείχνει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τον κόσμο των προαγωγών ακι των εταίρων τις οποίες έλεγε «φοραδίτσες της Αφροδίτης».Για τις προαγωγούς ,έλεγε γρήγορα αλλάζουν τα πάντα στα νεαρά κορίτσια που παίρνουν κοντά τους, ακόμα και στην εμφάνιση, βάζοντας προσθήκες στα παπούτσια και στα φουστάνια τους.
Η παράδοση λέει πως πέθανε πάνω στην σκηνή, με το στεφάνι στο κεφάλι του.

ΕΡΓΑ:[σωζώμενοι τίτλοι]:1.Αδελφοί , 2.Γαλάτεια , 3.Δημήτριος ή Φιλέταιρος , 4.Δρωπίδης , 5.Εισικιζόμενος , 6.Ησιόνη , 7.Θεσπρωτοί , 8.Ιππεύς , 9.Ιππίσκος , 10.Κονιάτης , 11.Κυβερνήτης , 12.Κύκνος , 13.Λευκαδία , 14.Μανδραγοριζομένη , 15.Μιλήσια , 16.Οδυσσεύς Υφαίνων , 17.Ολύνθιοι , 18.Παγκρατιαστής , 19.Παννυχίς , 20.Ποιηταί , 21.Τυνδάρεως , 22.Υποβολιμαίος

5ος ΑΙΩΝΑΣ - Δ

Η γένεση της τραγωδίας, αλλά και η αρχή της κωμωδίας, τα στοιχεία δηλαδή που οδήγησαν στην δημιουργία του αρχαιοελληνικού δράματος, είναι ένα θέμα που απασχόλησε έντονα τους μελετητές,ήδη από τους αλεξανδρινούς χρόνους.
Οι χοροί και οι τελετές των πρωτόγονων λαών, είναι σίγουρα στοιχεία που τοποθετούνται στη βάση της γέννησης του δράματος, όμως εκδηλώσεις τέτοιου είδους εντοπίζονται σε πολλους λαούς, αλλά πουθενα δεν οδηγήθηκαν σε έργο δραματικής τέχνης όπως στην αρχαία Ελλάδα.
Ο Αριστοτέλης συνδέει την αρχή του διαλογικού στοιχείου με την εμφάνιση του κανονάρχου*12, αλλά και με το Σατυρικόν, που αποτελεί την προϊστορία του σατυρικού δράματος*13, ενώ άλλες πηγές αναφέρουν τον Αρίωνα, -ο οποίος έκανε μετατροπές στο οργιαστικό τραγούδι του Διονύσου, τον διθύραμβο-, ως «ευρετήν του τραγικού τρόπου».Το σατυρικό δράμα, αλλά και ο διθύραμβος βρίσκονται σε στενή σχέση με τη λατρεία του Διονύσου.
Αφιερωμένες στο θεό, γίνονταν στην Αθήνα, τέσσερεις γιορτές:
Τα Κατ’ Αγρούς Διονύσια [ή Μικρά Διονύσια], που λάμβαναν χώρα κατά τον μήνα *14 Ποσειδεώνα [Δεκέμβριος-Ιανουάριος].
Τα Λήναια, κατά τον μήνα Γαμηλιώνα [Ιανουάριος-Φεβρουάριος].
Τα Ανθεστήρια, τα οποία υποδιαιρούνταν σε τρείς γιορτές ,τα Πιθοίγια ,τους Χοάς , και τους Χύτρους.[Φεβρουάριος-Μάρτιος].
Τέλος τα Εν Αστυ Διονύσια ή Μεγάλα Διονύσια, κατά τον μήνα Ελαφηβολιώνα, γιορτή παράλληλη και ισότιμη με την αρχαία γιορτή τα Μεγάλα Παναθήναια *15.
Από τις τέσσερεις αυτές γιορτές, τα Λήναια και τα Μεγάλα Διονύσια ήταν συνδεδεμένα με το αρχαίο Δράμα, όπου διεξάγωνταν και οι δραματικοί αγώνες.
Αρχικά οι γιορτές του Διονύσου ήταν παράνομες, νομιμοποιήθηκαν επί τυρρανίας.
Στα χρόνια του Πελοποννησιακού πολέμου, η παράδοση των γιορτών δεν σταμάτησε.
Αναμφισβήτητα το θέατρο, -αρχικά τουλάχιστον-, δεν αποτελούσε για τους πολίτες μια εμπειρία όμοια μ’ αυτή της σημερινής εποχής, αλλά μια δραστηριότητα άμεσα συνδεδεμένη με την θρησκευτική λατρεία, μια εμπειρία με την οποία οι πολίτες είχαν στενούς δεσμούς, γιατί από χρόνο σε χρόνο συμμετείχαν σ΄αυτή ,όλοι με τη σειρά τους.

*12 • ΚΑΝΟΝΑΡΧΟΣ. Εκείνος που στέκεται αντιμέτωπος με το χορό και εισαγάγει το τραγούδι.
*13 • ΣΑΤΥΡΙΚΟ ΔΡΑΜΑ. Εχει ευθυμη υπόθεση απ’ τις περιπέτειες του Διονύσου, με χορό Σατύρων.Ο Πρατίνας το τελειοποίησε δίνοντάς του έντεχνη μορφή.
*14 • ΜΗΝΕΣ Οι μήνες κατά την αρχαιότητα ήταν σεληνιακοί.
*15 • ΜΕΓΑΛΑ ΠΑΝΑΘΗΝΑΙΑ Η μεγαλύτερη γιορτή των αρχαίων Αθηναίων, αφιερωμένη στην προστάτιδα της πόλης θεά Αθηνά.Τα Μεγ.Παν.τελούνταν κάθε τέσσερα χρόνια, -τα Μικρά κάθε χρόνο-,λάμβαναν μέρος θυσίες, αγώνες μουσικοί, αθλητικοί, ιππικοί κ.α. καθώς και λαμπαδηδρομίες.

5ος ΑΙΩΝΑΣ - Γ

Η κωμωδία των αρχαίων χρόνων χωρίζονταν ήδη από τους αλεξανδρινούς φιλολόγους σε τρεις περιόδους: την Αρχαία ,τη Μέση και τη Νέα κωμωδία.
Η Αρχαία κωμωδία θα πρέπει να περιελάμβανε έναν αριθμό τουλάχιστον 530 έργων, ενώ οι ποιητές ήταν πάνω από πενήντα.Ασχολούνταν με τη διακωμώδηση των δημοσίων πραγμάτων.
Ανάμεσα στους παλαιότερους συγγραφεις της Αρχαίας κωμωδίας, αναφέρεται ο Χιωνίδης, ο νικητής του πρώτου κρατικού διαγωνισμού κωμωδίας [487π.Χ.], ο Μάγνητας [εμφανίζεται με νίκη στα 473π.Χ.], και ο Εκφαντίδης.Η πληροφορία πως τα έργα του Χιωνίδη και του Μάγνητα δεν είχαν έκταση μεγαλύτερη από τριακόσιους στίχους, δίνει την εικόνα έργων χωρίς εννιαία δράση με μεγάλα χορικά κομμάτια και μεμονωμένες κωμικές σκηνές.
Ο Αριστοφάνης στην παράβαση των «Ιππέων» του, κάνει μια αναφορά στους αρχαίους ποιητές, θέλοντας να τονίσει την εφήμερη ακμή και αναγνώριση από το Αθηναϊκό κοινό.Εκεί αναφέρεται ο Κρατίνος, έναν από τους τρεις ποιητές του στίχου του Οράτιου *11, «Eupolis atque Cratinus Aristophansque poetae». Ο Κρατίνος είχε ως κύριο στόχο επίθεσης στα έργα του ,τον Περικλή ,και είναι πιθανόν εκείνος που επέκτεινε τις επιθέσεις στα θέματα του κράτους.
Ενας άλλος ποιητής που αναφέρει,χωρίς ιδιαίτερη εκτίμηση, στους «Ιππείς» του ο Αριστοφάνης, είναι ο Κράτητας. Μετά τον Κράτητα τοποθετείται ο Φερεκράτης, ο οποίος χρησιμοποίησε χαρακτήρες που επικράτησαν στις μεταγενέστερες Μέση και Νέα κωμωδία. Ο Έρμιππος, υπήρξε ιδιαίτερα καυστικός στις επιθέσεις του και λέγεται πως οι υποθέσεις των έργων του εξελίσσονταν σε πραγματικές δίκες.
Στο έργο του κωμικού ποιητή Πλάτωνα ,συναντούμε για πρώτη φορά, τίτλους με τα ονόματα των πολιτικών τους οποίους χτυπούσε.
Ο έντονα πολιτικός αγωνιστής Εύπολις, υπήρξε ο κυριότερος αντίπαλος του Αριστοφάνη,με τον οποίον ενώ αρχικά ήταν φίλοι, μια διαμάχη για αντιγραφή τους οδήγησε στην εχθρότητα.Για τον Εύπολη υπάρχουν αρκετές πληροφορίες, όμως κανένα από τα έργα του δεν έφθασε στα χέρια μας.
Ο μοναδικός εκπρόσωπος της Αρχαίας Κωμωδίας , έργα του οποίου σώζωνται ακέραια, είναι ο Αριστοφάνης.Από τα έντεκα σωζώμενα έργα του, τα εφτά αποτελούσαν μέρος ενός σχολικού εγχειρίδιου,με σχετικό υπομνηματισμό, και ο λόγος που επιλέχτηκαν, -και κατ’ αυτόν τον τρόπο διαφυλάχτηκαν- ,ήταν πως το κείμενό τους ανταποκρίνονταν στην καθαρή αττική διάλεκτο.Το έργο του χαρακτηρίζεται από τη διαχρονική σάτιρα, με αποτέλεσμα οι παραστάσεις των έργων του να τυγχάνουν εξαιρετικής επιτυχίας ακόμη και στις μέρες μας.
Συχνά σημειώθηκαν ενέργειες του κράτους να θέσει σε περιορισμό την ελευθερία της κωμωδίας.Στα 440π.Χ., βγήκε ψήφισμα που είχε ακριβώς αυτό το σκοπό,όπως επίσης και εκείνο του Συρρακόσιου στα 415π.Χ. που απαγόρευε τις προσωπικές επιθέσεις.Παρ’ όλα αυτά,τέτοιες απόπειρες δεν έφεραν κανένα αποτέλεσμα.
Στη σημερινή εποχή θα ήταν αδύνατο να σκηνοθετήσουμε την παράσταση ενός αρχαίου ελληνικού δράματος με ιστορική ακρίβεια κι αυτό γιατι από τα τρία στοιχεία που συνέθεταν μία αρχαία παράσταση έχει φτάσει στα χέρια μας μόνο το ένα ,το δραματικό κείμενο- «ο Λόγος».Τα άλλα δύο , «μουσική» και «όρχηση» , έχουν χαθεί οριστικά.

5ος ΑΙΩΝΑΣ - Β

Κατά τον 5οπ.Χ.αιώνα, ζουν ,γράφουν και διαγωνίζονται στις μεγάλες γιορτές , πολλοί τραγικοί ποιητές, απ’ τους οποίους δεν σωθεί κανένα ολοκληρωμένο έργο, παρά μονάχα τίτλοι,και σε κάποιες περιπτώσεις στίχοι ή αποσπάσματα.Φυσικά η δραματουργική παραγωγή της εποχής θα πρέπει να ήταν εξαιρετικά πλούσια,αν αναλογιστεί κανείς τον αριθμό των έργων που απαιτούσαν οι δραματικοί αγώνες, ενώ ο πραγματικός αριθμός των έργων θα πρέπει να ήταν ακόμη μεγαλύτερος, αφού οι ποιητές που διαγωνίζονταν ,επιλέγονταν ανάμεσα σε πολλούς.
Τα ολοκληρωμένα δείγματα αρχαίας τραγωδίας που διαθέτουμε σήμερα, ανήκουν στους τρείς τραγικούς, Αισχύλο ,Σοφοκλή και Ευριπίδη, των οποίων η φήμη, είναι γεγονός , πως ήταν ήδη εξαπλωμένη,όσο ακόμη ζούσαν.
Ο Αισχύλος είναι ο αρχαιότερος τραγικός ποιητής του οποίου έργα έχουν διασωθεί κι έχουν φτάσει σήμερα ολοκληρωμένα στα χέρια μας, είναι εφτά στον αριθμό, ανάμεσά τους και η «Ορέστεια»,που αποτελεί το μοναδικό,σωζώμενο, δείγμα τραγικής τριλογίας Τα χαμένα του έργα ,υπολογίζονται πάνω από ογδόντα.
Ο ίδιος αριθμός έργων,εφτά, σώζωνται και από τον Σοφοκλή, νεώτερο του Αισχύλου, ο οποίος υπολογίζεται πως έγραψε ,περίπου εκατόν είκοσι έργα.Η δραματουργική του δράση εκτυλίσσεται στα χρόνια της αθηναϊκής ακμήςΣτα έργα του η πλοκή γίνεται πιο σύνθετη, με ιδιαίτερη έμφαση στη σκιαγράφηση των χαρακτήρων ,που γίνονται πιο ανάγλυφοι, όπως στην «Ηλέκτρα» και στην «Αντιγόνη».Αυξησε τα μέλη του χορού από δώδεκα σε δεκαπέντε και τον αριθμό των υποκριτών σε τρεις.
Μεγαλύτερος αριθμός έργων,διασώθηκε από το έργο του μεταγενέστερου Ευριπίδη, ανάγεται στα δεκαεννέα, από ένα σύνολο που πρέπει να έφτανε τα ογδόνταοχτώ έργα.Το έργο του περνά σε πιο ρεαλιστικά επίπεδα, ενώ προσεγγίζει και την εσωτερική ψυχολογική σύγκρουση του ατόμου ,όπως στη «Μήδεια» και τον «Ιππόλυτο».Από τον Ευριπίδη διαθέτουμε και το μοναδικό πλήρες σατυρικό δράμα «Κύκλωψ».

5ος ΑΙΩΝΑΣ - Α

Κατά τον 5ο π.Χ.αιώνα, η νεώτερη αρχαία ελληνική ιστορία, σημαδεύεται από δύο μακροχρόνιους πολέμους.Τον Περσικό και τον Πελοποννησιακό πόλεμο
Οι επεκτατικές βλέψεις της Περσίας,οδηγούν στην εκστρατεία με στόχο την σταδιακή κατάκτηση του Ελλάδικού χώρου, και στην έναρξη του Περσικού Πολέμου.
Το αποτέλεσμα αυτού του ιμπεριαλιστικού σχεδίου, που κόστισε τη ζωή πολλών Ελλήνων και Περσών νέων ανθρώπων, ήταν η νίκη των Ελλήνων και η εκδίωξη των Περσών από τον ελλαδικό χώρο, γεγονός εξαιρετικά σημαντικό για την εξέλιξη του πολίτισμού ολόκληρης της ανθρωπότητας.Στα χρόνια που θα ακολουθήσουν, θα αναπτυχθεί η λαμπρή Κλασσική εποχή της νεώτερης αρχαιοελληνικής ιστορίας, της οποίας τα πολιτισμικά επιτεύγματα θα αποτελέσουν τη βάση δημιουργίας και ανάπτυξης του υπολοίπου κόσμου.
Μετά το 478π.Χ., η Αθηναϊκή Συμμαχία, μετετρέπεται σταδιακά σε Αθηναϊκή ηγεμονία. Η Αθήνα ,ως το 431π.Χ. ακμάζει και εξελίσσεται σε οικονομική δύναμη, ενώ η ακμή της συνδέθηκε με τη διακυβέρνηση του Περικλή.
Το πολίτευμα ήταν δημοκρατικό, ενώ η διακυβέρνηση κατευθύνονταν από την Εκκλησία του Δήμου ,που αποτελούνταν από ελεύθερους πολίτες.Οι κάτοικοι της Αττικής χωρίζονταν σε Αθηναίους πολίτες *1, μέτοικους *2 και δούλους *3.
Κατά τον 5ο π.Χ. αιώνα λοιπόν, η Αθήνα μεταβάλεται σε μεγάλο οικονομικό κέντρο.
Παράλληλα όμως εξελίχθηκε ως το πνευματικό κέντρο του ελληνικού κόσμου.Η εκπαίδευση-προνόμιο μονάχα των ανδρών-, αν και ήταν ιδιωτική, θεωρούνταν τόσο σημαντική που και οι πιο φτωχοί έκαναν το παν για να μορφώσουν τα παιδιά τους.Διδάσκονταν γραφή, ανάγνωση, αριθμητική, και στη συνέχεια τα έργα των μεγάλων ποιητών[κυρίως του Ομήρου].Διδάσκονταν ακόμη μουσική και γυμναστική.Η ρητορική τέχνη διδάσκονταν από τους σοφιστές *4, και ήταν ένα επίπεδο μόρφωσης που μπορούσαν να το παρέχουν στα παιδιά τους μόνο οι πλούσιοι.
Η Λυρική ποίηση συνεχίζει να καλλιεργείται, με σημαντικούς εκπροσώπους ,όπως ο Πίνδαρος, παράλληλα εμφανίζονται οι πρώτοι ιστορικοί συγγραφείς,όπως ο Ηρόδοτος *5 και ο Θουκυδίδης *6, η φιλοσοφία θέτει ως επίκεντρο της σκέψης της τον άνθρωπο,[στα χρόνια αυτά ζει και διδάσκει ο Σωκράτης *7], ενώ εντοπίζεται για πρώτη φορά πλούσια δραματουργική παραγωγή, που ως επί το πλείστον προοριζόταν για να καλύψει τις ανάγκες των δραματικών αγώνων.
Τα δύο,-χαμένα σήμερα-, βιβλία του Αριστοτέλη*8, «Διδασκαλίαι»*9 και «Νίκαι»*10, αποτελούν την πρώτη ολοκληρωμένη συλλογή και καταγραφή του υλικού των παραστάσεων της κλασσικής εποχής, έργα πάνω στα οποία βασίστηκαν και οι δημόσιες λίθινες επιγραφές.

*1 • ΑΘΗΝΑΙΟΙ ΠΟΛΙΤΕΣ Μέχρι το 451π.Χ. όσοι είχαν πατέρα Αθηναίο, και μετά το 451, οσοί είχαν Αθηναίους γονείς.
*2 • ΜΕΤΟΙΚΟΙ Οσοι ελεύθεροι Ελληνες ή ξένοι ήταν εγκατεστημένοι στην Αττική,δεν είχαν πολιτικά δικαιώματα,στρατεύονταν υποχρεωτικά,και πλήρωναν ετήσιο φόρο το μετοίκιο
*3 • ΔΟΥΛΟΙ η φτηνή τους εργασία στήριζε την οικονομία του κράτους, δεν είχαν κανένα δικαίωμα, άνηκαν στον κύριό τους,και χρησιμοποιούνταν απ’ αυτόν σε κάθε είδους εργασία ,αλλά και από το κράτος.
*4 • ΣΟΦΙΣΤΕΣ Σοφοί που έρχονταν στην Αθήνα για να διδάξουν [κυρίως] τη ρητορική τέχνη.
*5 • ΗΡΟΔΟΤΟΣ Αρχαίος Λογογράφος-ιστορικός, από την δωρική πόλη της Μ.Ασίας, Αλικαρνασσό, γεννημένος πρίν από το 480π.Χ.Ο Κικέρωνας τον ονόμασε ,«πατέρα της ιστορίας».
*6 • ΘΟΥΚΥΔΙΔΗΣ Ιστορικός του 5ουπ.Χ. αιώνα, με καταγωγή από τη Θράκη, σύγχρονος του Ηρόδοτου,αλλά νεώτερός του.
*7 • ΣΩΚΡΑΤΗΣ Φιλόσοφος του 5ουπ.Χ.αιώνα, [470π.Χ.].Δεν άφησε γραπτό έργο, οι πληροφορίες αντλούνται από τους μαθητές του Πλάτωνα και Ξενοφών.
*8 • ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ , γεννήθηκε στα Σταγειρα της Χαλκίδας στα 384π.Χ.Ανάμεσα στα έργα του η «Ποιητική» ,έργο που δεν σώθηκε ολόκληρο, από τα τρία βιβλία σώθηκε εκείνο όπου εξετάζεται η τραγωδία και το έπος.Η ανάλυσή του ξεκινά με τον γνωστό ορισμό της τραγωδίας « εστιν ουν τραγωδια μίμησις πράξης σπουδαίας και τελείας μέγεθος εχούσης, ηδυσμένω λόγω χωρίς εκάστω των ειδών εν τοις μορίοις, δρώντων και ού δι’ απαγγελίας , δι’ ελέου και φόβου περαίνουσα την των τοιούτων παθημάτων κάθαρσιν»
*9 • ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΕΣ στο σύγγραμμα αυτό ο Αριστοτέλης έχει συγκεντρώσει το υλικό των κρατικών αρχείων,το σχετικό με τους δραματικούς αγώνες.Στοιχεία αυτών των σημειώσεων, αναφέρονται σε μια επιγραφή του 3π.Χ.αιώνα,που ανακαλύφθηκε νότια της Ακροπόλεως.Στην επιγραφή αυτή, σε μια σειρά από ονόματα και χρονολογίες που ξεκινούν από τους Περσικούς πολέμους, αναφέρει τις τργωδίες και τις κωμωδίες που ανεβάστηκαν στα Διονύσια και τα Λήναια, τα ονόματα, του επώνυμου άρχοντα, των ποιητών, των πρωταγωνιστών και των δραμάτων που ανεβάστηκαν.
*10 • ΝΙΚΕΣ [ΔΙΟΝΥΣΙΑΚΑΙ ΚΑΙ ΛΗΝΑΪΚΑΙ] Το έργο αυτό είχε ως αντικείμενο τις δραματικές νίκες.Δεν έχει σωθεί κανένα απόσπασμα

ΔΙΘΥΡΑΜΒΟΣ

Ο ΔΙΘΥΡΑΜΒΟΣ, ονομασία που,σύμφωνα με τους μελετητές, σαν λέξη δεν έχει ετυμολογηθεί ,ήταν το οργιαστικό τραγούδι του θεού,που εισήχθηκε στην Αθήνα από τους λαούς της Θράκης και της Φρυγίας, με θέμα τις μεταμορφώσεις του Διονύσου.Συνοδεύονταν από αυλό.
Ο Αρίωνας ήταν εκείνος που μετέτρεψε το αρχαίο βακχικό τραγούδι, και δίδαξε τον διθύραμβο στην αυλή του Περίανδρου στην Κόρινθο ,ενώ για την τραγωδία ,υπάρχει η άποψη ότι προέκυψε από τους «εξάρχοντας τον διθύραμβον».Οπως και να ‘χει, ο διθύραμβος ακολούθησε παράλληλη εξελικτική πορεία με την τραγωδία.
Η ερμηνεία του διθυράμβου γινόταν από ένα χορό πενήντα ανδρών, η εξελικτική πορεία που ακολούθησε όμως μέχρι τα κλασσικά χρόνια της αρχαιότητας, δεν είναι διαυγής.Ενα σημαντικό σημείο όμως σ’ αυτήν την εξέλιξη, είναι η διεύρυνση του θεματικού του πεδίου, που από τη ζωή και τη λατρεία του Διονύσου, άρχισε να εμπεριέχει ιστορίες ηρώων και ημίθεων από την ιστορία-μυθολογία των αρχαίων.
Από το 508-7, εισάγεται ο διαγωνισμός διθυραμβικού χορού, στα Εν Αστυ Διονύσια. Επρόκειτο για χορό ανδρών και αγοριών, που με τη συνοδεία της μουσικής του αυλού ,χόρευαν ψάλλοντας το λατρευτικό τραγούδι.
Δεν έχουν φτάσει στα χέρια μας παρά υπολείματα της διθυραμβικής παραγωγής. Διθύραμβους για τις γιορτές των Διονυσίων, έγραψαν ,οι Πίνδαρος ,Σιμωνίδης και Βακχυλίδης.
Ο διθύραμβος, που στην εξελιξή του, έχει αρκετά κοινά σημεία με τα χορικά της τραγωδίας, στη μορφή, στην πορεία και ειδικά στο τελευταίο τέταρτο του 5ου αιώνα, θα αλλάξει σε μεγάλο βαθμό, όταν ο αυλίτης που με τη μουσική του συνόδευε την απαγγελία του άσματος, κερδίζει πια τον πρωταγωνιστικό ρόλο, παραμερίζοντας σε δεύτερη θέση το κείμενο.Το ήδη απομακρυσμένο-θεματικά- από τη λατρεία του Διονύσου τραγούδι, στην τελευταία του αυτή μεταβολή, απαλλάσεται εντελώς από τον θρησκευτικό του χαρακτήρα.

ΣΧΟΛΙΟ 1 : ΘΕΜΑΤΙΚΑ “…κάποτε απουσιάζει ολότελα οποιαδήποτε αναφορά σε θεϊκή δράση, σε σημείο που μερικοί χαρακτήρισαν τους διθυράμβους ‘ηρωικές μπαλάντες’..» [Horst-Dieter Blume, εισαγωγή στο αρχαίο θέατρο}

ΔΙΟΝΥΣΟΣ

Ο ΔΙΟΝΥΣΟΣ ,[ ή ΒΑΚΧΟΣ ή ΒΑΚΧΙΟΣ , ή ΒΡΟΜΙΟΣ], ο θεός των χυμών ,η προσωποποίηση της φύσης ,της γεωργίας, της γονιμότητας και της βλάστησης ,δεν άνηκε στο καθιερωμένο δωδεκάθεο.Η λατρεία του ,που συνοδεύονταν από οργιαστικές τελετές ,εισήχθηκε από την Θράκη, τη Φρυγία και Λυδία του Ελλήσποντου, διαδώθηκε στο πανελλήνιο Ηταν όμως εκείνος που δεν άργησε να γίνει ο δημοτικότερος απ’ όλους τους θεούς,αλλά και ο πιο επικίνδυνος για τα ήθη.
Σύμφωνα με την Ελληνική μυθολογία, ήταν γιός του Δία και της Σεμέλης,-[της κόρης του Κάδμου του βασιλιά των Θηβών]-, η οποία κάηκε ζωντανή καθώς ο Δίας φορούσε την πύρινη στολή του.Ο Δίας όμως πρόλαβε κι άρπαξε το έμβρυο από τη μήτρα της, και το έρραψε στο μηρό του, όπου και συνέχισε την ενδομήτρια ζωή του.Αφού εν τέλει γεννήθηκε από τον μηρό του Δία, τον παρέλαβαν οι Νύμφες ,οι οποίες τον ανέθρεψαν.Οταν κάποια στιγμή γεύτηκε τυχαία τους καρπούς του αμπελιού,μέθυσε και καταλήφθηκε από μια ακατάσχετη ορμή,υπέταξε τον κόσμο,τιμωρώντας σκληρά εκείνους που αντιστέκονταν.
Από τη διπλή γέννησή του, μιά από το σώμα της Σεμέλης και μία από τον μηρό του Δία, προέρχεται και τ’ όνομά του, ΔΙΟΝΥΣΟΣ = γεννημένος δύο φορές.
Τη Διονυσιακή λατρεία συναντούμε και στις καταγωγές της Μινωικής Κρήτης, οπότε λατρεύτηκε ο παλαιότερος Διόνυσος Ζαγρεύς.Τον Διόνυσο αυτό διαμέλησαν και καταβρόχθησαν οι Τιτάνες.Ο Δίας εξοργίστηκε μ’ αυτή τους την πράξη, τους κατακεραύνωσε και από τις στάχτες τους δημιουργήθηκαν οι άνθρωποι.Ομως η Αθηνά είχε σώσει την ζωντανή καρδιά του Διονύσου, την έδωσε στον Δία κι εκείνος την κατάπιε.Υστερα ακολουθεί η γέννηση του άλλου Διονύσου, του γιού της Σεμέλης.
Κατά τη μυθολογία πάντα, ο Διόνυσος ,συνοδεύονταν από τις Βάκχες [Μαινάδες ή Θυάδες], οι οποίες κυριευμένες από οίστρο, τον ακολουθούσαν στα όργιά του , κρατώντας τύμπανα ή κρόταλα και χορεύοντας.
Ο Διόνυσος κυρίευε τις ψυχές των ανθρώπων, απελευθέρωνε όλα τα ένστικτα και τις ορμές φέρνοντάς τους κοντα στη φύση και στην απόλυτη ελευθερία.Ασκησε μεγάλη γοητεία και έλξη στο καταπιεσμένο από τις κοινωνικές συνθήκες γυναικείο φύλο.
Δεν είναι λίγες οι μυθικές αναφορές σε βασιλιάδες που προσπάθησαν να αναστείλουν την επίδραση του θεού και να αποτρέψουν την καθιέρωσή του.Παρ’ όλα αυτά,η Λατρεία του Διονύσου καθιερώθηκε στο εορτολόγιο, αφού πρώτα όμως χρειάστηκε να χαμηλώσουν οι τόνοι της οργιαστικής λατρείας.
Αφιερωμένες στο θεό, γίνονταν στην Αθήνα, τέσσερεις γιορτές: Τα Κατ’ Αγρούς Διονύσια ή Μικρά Διονύσια,όπου κυρίαρχη θέση είχε ο Διόνυσος σαν θεός της γονιμότητας, τα Λήναια,που έδωσαν ώθηση στην κατοπινή εξέλιξη της κωμωδίας, τα Ανθεστήρια, τα οποία υποδιαιρούνταν σε τρείς γιορτές ,τα Πιθοίγια ,τους Χοάς , και τους Χύτρους.και τα Εν Αστυ Διονύσια ή Μεγάλα Διονύσια, που πήραν την ονομασία τους από τα αρχαιότερα «κατ’ αγρούς Διονύσια».
Από τις τέσσερεις αυτές γιορτές, τα Λήναια και τα Μεγάλα Διονύσια ήταν συνδεδεμένα με το αρχαίο Δράμα, [δραματικοί αγώνες].

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

«ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΑΡΧΑΙΟΤΕΡΟΣ ΛΑΟΣ ΚΑΙ Ο ΜΟΝΟΣ, ΠΟΥ ΓΝΩΡΙΣΕ ΔΥΟ ΚΑΤΑΚΛΥΣΜΟΥΣ…».
Τα λόγια αυτά είπε στον Σόλωνα,ο ιερέας του ναού της Ίσιδος στην Σαϊδα, όταν ο πρώτος επισκέφτηκε την Αίγυπτο.
Οι Ελληνες, ονομασία που εμφανίζεται τουλάχιστον από τα αρχαϊκά χρόνια, ήταν εξαπλωμένοι σε μεγάλη εδαφική έκταση, και χωρισμένοι σε πολλά μικρά, ανεξάρτητα κράτη που άνηκαν όμως στο ίδιο έθνος, ενώ τα κοινά στοιχεία που τους χαρακτήριζαν, αποτελούσαν δεσμούς ενότητας που τους ξεχώριζαν από τους άλλους λαούς.
Η περιοχή που κατοικούνταν από Ελληνες, [Β’αποικισμός], εκτείνονταν από τα παράλια του Ευξεινου Πόντου, τον Βόσπορο,Προποντίδα ,Ελλήσποντο και Θράκη, ως τα παράλια της σημερινής Γαλλίας και Ισπανίας, Σικελία και Κάτω Ιταλία, και την περιοχή της Κυρηναϊκής [σημερινή Λιβύη] , ενώ τα παράλια της Μ.Ασίας κατοικούνταν από Έλληνες ήδη από τον Ά αποικισμό.
Ενα σημαντικό στοιχείο που μαρτυρούσε την ενότητά τους ,ήταν η κοινή γλώσσα, η οποία βέβαια χωρίζονταν σε διάφορες διαλέκτους, αλλά και η θρησκεία, που κατά τα αρχαϊκά χρόνια,είχε καθιερώσει σ’ όλη την έκταση του ελληνισμού ,τη λατρεία των θεών του Ολύμπου.
Θρησκευτικά κέντρα με πανελλήνιο χαρακτήρα, ήταν τα μαντεία. Εκεί κατέφθαναν Ελληνες απ’ όλα τα σημεία του ελληνικού κόσμου, για να συμβουλευτούν τους θεούς σχετικά με τα προβλήματά τους.
Γύρω απ’ τον ιερό χώρο του μαντείου, οργανώνονταν οι αμφικτιονίες *4. Ήταν κράτη, με μέλη αντιπροσώπους από τις ελληνικές πόλεις-κράτη, που φρόντιζαν και προστάτευαν το μαντείο, ενώ παράλληλα συνεδρίαζαν για τα μεταξύ τους προβλήματα.
Σημαντική αμφικτιονία, εκείνη του μαντείου των Δελφών *5. Αφιερωμένο στον θεό Απόλλωνα, ήατν τόσο γνωστό στον αρχαίο κόσμο, που κάποιες φορές το συμβουλεύονταν και ξένοι.Ενα άλλο μαντείο, ένα από τα αρχαιότερα, ήταν εκείνο της Δωδώνης *6, αφιερωμένο στον Δία.
Στο Δία ήταν αφιερωμένη και η μεγαλύτερη θρησκευτική γιορτή της αρχαιότητας, τα Ολύμπια. Τελούνταν κάθε τέσσερα χρόνια στην Ολυμπία *7 της Πελοποννήσου, και στα πλαίσιά της διεξάγωνταν οι Ολυμπιακοί αγώνες *8. Άλλες γιορτές πανελλήνιου χαρακτήρα ήταν ,τα Πύθια , τα Ισθμια , τα Νέμεα.
Η τέχνη σε όλες τις μορφές της ,αλλά και η λογοτεχνία, ακολουθούσε κοινούς τρόπους έκφρασης. Με την είσοδο στον 7ο π.Χ. αιώνα, το έπος περνά σε καινούργιες μορφές, ενώ η λυρική ποίηση, που απαγγέλονταν με την μουσική υπόκρουση της λύρας, κάνει την εμφάνισή της. Κατά τον 6οπ.Χ.αιώνα, εντοπίζονται και τα πρώτα πεζά έργα και μαζί με αυτά οι λογογράφοι, όπως ο Εκαταίος ο Μιλήσιος *9, που στα έργα του περιέγραψε διάφορες χώρες, δίνοντας εθνογραφικά και ιστορικά στοιχεία.Οι πρώτοι Ελληνες φιλόσοφοι, όπως ο Θαλής ο Μιλήσιος *10, ο Ηράκλειτος ο Εφέσιος *11 κ.ά., επιχειρούν την λογική εξήγηση της αρχής του κόσμου.
Οι πρώτες μαρτυρίες δραματικών παραστάσεων, εμφανίζονται μέσα στην ίδια περίοδο.